Fleeceschaamte

Wat zijn dan die zorgen?

Allereerst zorgen vanuit milieu-oogpunt, want ook al zijn ze microscopisch klein, microplastics vergaan niet of slechts heel langzaam en blijven dus langdurig aanwezig in de natuur.

Daar blijft het echter niet bij. Daarnaast zijn er namelijk steeds meer aanwijzingen dat ze ernstige gezondheidsproblemen veroorzaken. Microplastics zijn onzichtbaar aanwezig in het drinkwater en in de lucht, we drinken ze op en ademen ze in. Er zijn verschillende 'bronnen' van microplastics. Enkele belangrijke veroorzakers zijn verfstoffen en slijtage van autobanden. Unaniem wijzen onderzoekers echter ook naar de nog steeds groeiende fast fashion industrie, die steeds meer goedkope kleding maakt van synthetische vezels. Het zijn golven van synthetische kleding die maar blijven komen en komen. Het gemak waarmee die kleding vervolgens wordt afgedankt is ontstellend. Zelfs de tweedehands-winkels weten inmiddels niet meer wat ze ermee aan moeten, recyclen is bijna onmogelijk omdat er allerlei materialen door elkaar worden gebruikt en dus gaat een groot gedeelte naar verbrandingsinstallaties.

Wat is ertegen te doen? In het Volkskrant-artikel wordt er terloops op gewezen dat fleece van natuurlijke materialen als wol en katoen ook bestaat. Maar die is duurder en dat kan niet de bedoeling zijn. Een merkwaardige redenering. Is het dan de bedoeling dat we alleen goedkope spullen produceren die vervolgens voor allerlei problemen zorgen? Synthetische vezels braken pas in de jaren 1970 echt door, maar blijkbaar zitten we er nu aan vast en zijn we er volledig van afhankelijk. Zelfs de directeur van de Plastic Soup Foundation laat in het stuk weten dat synthetische fleece niet verwerpelijk is, mits het maar van ‘goede kwaliteit is, met sterke vezels die minder snel afbreken’. Hoe je als consument zou kunnen weten wat een goede kwaliteit is, blijft echter in het vage. Verder dan ‘hoe goedkoper hoe slechter’ komt het advies niet.

Filteren dan maar?

Ook wordt gewezen op wasmachinefilters en microplastics-waszakken, waarvan er steeds meer op de markt komen. Filteren is natuurlijk belangrijk en toe te juichen. Maar wellicht gaat het ook een beetje voorbij aan het eigenlijke probleem, namelijk dat er zoveel plastic wordt gebruikt in de kledingproductie. Steeds meer synthetische vezels worden in de textielindustrie gebruikt, en het aandeel ervan op de totale vezelproductie neemt al jaren sterk toe. Meer dan 60 procent van de nieuwe vezelproductie (zie het grafiekje) is tegenwoordig synthetisch. Omdat deze vezels vooral worden gebruikt in mengingen met andere materialen, is het recyclen daarvan voorlopig onmogelijk. Ergo, het breekt niet af, blijft aanwezig in het milieu en blijft een gezondheidsissue. Hier valt moeilijk tegen op te filteren. Bovendien moeten we oppassen dat het filteren geen excuus wordt om nog meer synthetische vezels te produceren. De Amerikaans-Duitse plastic-onderzoeker Roland Geyer schreef hierover dat er maar één manier is om de kwalijke effecten van microplastics tegen te gaan: de productie van nieuwe polyestervezels moet worden verminderd en uiteindelijk worden gestopt. De ontwikkeling van de mondiale productie is echter precies omgekeerd daaraan.