De GOTS-certificering

De Global Organic Textile Standard (GOTS) wordt erkend als de wereldwijd leidende verwerkingsstandaard voor textiel (kleding, interieurtextiel en persoonlijke verzorgingsproducten) gemaakt van gecertificeerde biologisch geproduceerde grondstoffen. Het omvat strikte milieu-, mensenrechten- en sociale criteria voor werkzaamheden in de gehele textielproductieketen. GOTS wordt wereldwijd erkend en het aantal gecertificeerde bedrijven groeit; in 2022 waren er wereldwijd meer dan 13.549 bedrijven gecertificeerd volgens GOTS. Ecotex is de enige webshop in Nederland en België die GOTS-gecertificeerd is.

GOTS is de afkorting van Global Organic Textiles Standard. Als een artikel GOTS-gecertificeerd is, herken je dit aan het logo: een wit hemd op een rond groen vlak. Deze certificering heeft altijd betrekking op het eindproduct. Vaak wordt alleen het ronde logo gepresenteerd zonder dat wordt aangegeven wie de certificerende instantie is. Als je dit ziet op een product kan je beter op je hoede zijn. Een geldig GOTS-label, bevat ALTIJD een certificeringsnummer of de naam van de onpartijdige certificerende instantie, zoals hieronder het geval is bij het goedgekeurde GOTS-logo dat Ecotex hanteert.

Consumenten kunnen het gecertificeerde bedrijf traceren door het licentienummer (of de bedrijfsnaam) die op de GOTS-etikettering staat vermeld, in te voeren in het 'vrije tekstveld' van de openbare GOTS-database. Kortom: LET OP HET LABEL, ACCEPTEER GEEN ZELFVERKLARINGEN.

Wat is het probleem met de textielproductie?

Textielproductie en -verwerking leidt vaak tot lozingen van giftige chemicaliën in de lucht en het water, evenals gevaarlijke werkomstandigheden. We delen allemaal dezelfde water- en luchtvoorraden, en de arbeiders die producten voor ons maken, verdienen ons respect. GOTS verbiedt het gebruik van chemicaliën die vaak worden gebruikt in de textielverwerking en die kanker, geboorte-afwijkingen en andere ernstige ziekten kunnen veroorzaken. Chemicaliën, zoals hardnekkige hormoonverstorende stoffen, vernietigen ook ecosystemen en biodiversiteit op internationale schaal. GOTS vereist dat alle kleurstoffen en hulpstoffen worden beoordeeld volgens de strikte criteria en goedgekeurd voordat ze worden gebruikt.

De GOTS-standaard is eigenlijk niets anders dan een eisenpakket waaraan producenten moeten voldoen als ze hun product willen certificeren. Dat eisenpakket is redelijk uitgebreid. De huidige versie van de standaard, waarin alle voorwaarden en alles wat mag en niet mag worden opgesomd, is een document van enkele tientallen bladzijden. Alleen al uit die omvang blijkt dat er veel te regelen is en dat de certificering van kleding een omslachtig proces is. Dat komt omdat de productieketen van kleding lang en ingewikkeld is. Voordat een 'ruwe' vezel (zoals katoen of wol) tot een kledingstuk is verwerkt gaat deze langs allerlei gespecialiseerde bedrijven. Voor bijvoorbeeld wol zou dat eerst een wasserij kunnen zijn, vervolgens een spinnerij, dan een twijnerij, een weverij, een ververij en tenslotte een confectie-bedrijf. Voor alle verschillende stappen die een artikel doorloopt, zijn in GOTS eisen opgesteld. Daarbij gaat het vooral over schone en milieuvriendelijke productie die in overeenstemming is met het idee van 'biologisch' en het verbieden van productiemethodes en middelen die dat niet zijn.

Waarom is de GOTS-certificering een goed idee?

Hoewel het gebruik van biologische materialen een belangrijke stap in de goede richting is, is dat alleen niet voldoende. Bij het gebruik van biologisch geproduceerde materialen worden de landarbeiders en het milieu beschermd. Om de fabrieksarbeiders en het milieu te beschermen, dient echter ook gegarandeerd te worden dat er geen gevaarlijke chemicaliën worden gebruikt tijdens de productie. En om de consument te veschermen is het belangrijk dat er geen schadelijke residuen in het eindproduct zitten. GOTS waarborgt dat in alle delen van de textielproductieketen wordt gewerkt volgens hoge ecologische en sociale normen.

De basis van de standaard is dat de vezels afkomstig moeten zijn uit biologische landbouw. Alles begint met het materiaal waarvan een kledingstuk of textiel is gemaakt. Als een artikel ‘GOTS Organic’ is gelabeld, bestaat het voor minstens 95 procent uit vezels uit biologische landbouw of biologische veeteelt. Daarbij worden geen chemische of kunstmatige gewasbeschermers (insecticiden, onkruidverdelgers) en kunstmest gebruikt en is genetische manipulatie verboden.

Bij sommige artikelen staat onder het GOTS logo de term ‘Made with Organic’. In dat geval is minstens 70 procent van de gebruikte vezels afkomstig uit biologische landbouw of biologische veeteelt. De overige 30 procent mag bestaan uit 'conventioneel' verbouwde maar gentech-vrije natuurlijke vezels, als linnen en hennep of zijde.
Bijvoorbeeld een broek van 70% biologische katoen en 30% ‘conventioneel’ linnen krijgt dan een GOTS “Made with Organic” certificering.
Conventionele katoen en angorawol worden buiten deze regeling gehouden: die moeten altijd biologisch zijn. Om deze reden komt bijvoorbeeld een broek van 70% ‘gewone’ katoen en 30% biologisch linnen niet in aanmerking voor een certificering.

Voor bepaalde productgroepen accepteert de GOTS standaard een klein percentage synthetische vezels. Dit betreft onder meer ondergoed, waarin tot 8% elastaan mag worden verwerkt (het artikel wordt dan gecertificeerd als 'Made with Organic'). Feitelijk is dat een tegemoetkoming aan de consument, die vaak aansluitende onderkleding met een beetje stretch wil.

Wat betekent het als er wordt beweerd dat het garen (of de stof) in een eindproduct GOTS-gecertificeerd is?

Het is ALTIJD het eindproduct dat GOTS-gecertificeerd is. Soms geven bedrijven aan dat een niet gecertificeerd product is gemaakt van GOTS-gecertificeerde garens of stof. Dit is slechts een zelfverklaring, aangezien alleen eindproducten volgens GOTS kunnen worden gecertificeerd. Daarom kun je niet zeker zijn dat deze claim waar is. Het eindproduct kan overigens ook een stof zijn. Als deze stof een bewerking ondergaat door een niet-gecertificeerd bedrijf (dat kan bijvoorbeeld het bedrukken maar ook het knippen en verpakken zijn) dan mag deze feitelijk niet als GOTS-gecertificeerd worden aangeboden.

Is GOTS een officiële standaard? 

GOTS is een vrijwillige standaard en wordt dus niet gereguleerd door een overheidsinstantie, maar beheerd door een non-profitorganisatie. Het wordt echter ondersteund door de Amerikaanse overheid, die vereist dat textielproducten die in de VS beweren biologisch te zijn, worden gecertificeerd volgens de biologische voedselstandaard of GOTS.

Welke arbeidsgerichte bepalingen zijn er in GOTS opgenomen? 

Werknemers worden niet blootgesteld aan giftige chemicaliën wanneer ze werken met GOTS-gecertificeerde middelen en volgens door GOTS gecertificeerde praktijken. Bovendien zijn de sociale criteria van GOTS gebaseerd op de belangrijkste conventies van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO), waaronder een verbod op kinderarbeid en dwangarbeid. Daarnaast zijn er bepalingen zoals het hebben van systemen om aan te tonen dat sociale kwesties, zoals klachten, worden aangepakt. Verder vereist GOTS brandpreventietrainingen en ontruimingsoefeningen.

Hoe gaat GOTS om met dierenwelzijn? 

Aangezien het een textielverwerkingsstandaard is, stelt GOTS geen eigen criteria voor biologische landbouw. Het vereist echter dat ten minste 70% van de gebruikte vezels afkomstig moet zijn van biologisch gecertificeerde materialen die beheerd moeten worden volgens biologische veehouderijstandaarden. In de biologische veehouderij neemt dierenwelzijn altijd een centrale plaats in. Deze regels zijn te vinden in de toepasselijke nationale normen – de EC Organic Regulation 834/2007 (inclusief de implementatieverordening EC 889/2008), de USDA National Organic Program-regelgeving, en andere normen in de IFOAM Family of Standards.

Samenvattend: wat heb je als consument aan GOTS?

Als je als consument zoekt naar biologische en fair gemaakte kleding (fairtrade), dan kan de GOTS-certificering je helpen bij het maken van een keuze.

• GOTS stelt voorwaarden aan en controleert de volledige procesgang van een kledingstuk. Als in één van de schakels in de productieketen niet wordt voldaan aan de eisen, dan komt het eindproduct niet in aanmerking voor de certificering, ook als in alle voorafgaande en alle volgende schakels wél voldaan is aan alle eisen.

• GOTS biedt transparantie over de herkomst van je kleding. In principe is het mogelijk om de herkomst van bijvoorbeeld de katoen in een gecertificeerd kledingstuk volledig te herleiden.

• Een van de onderdelen van de GOTS standaard is een sociale paragraaf. Dat betekent bijvoorbeeld dat kinderarbeid verboden is en dat de arbeiders  fatsoenlijk worden betaald. Als consument weet je daarom zeker dat een artikel zowel bio als ‘fair’ is gemaakt, als het is voorzien van het groen-witte GOTS-logo.

• Voor mensen met een allergie of een gevoelige huid kan een GOTS-certificering betekenen dat ze de kleding goed kunnen verdragen. Veel allergieën hebben immers te maken met synthetische vezels die in kleding zijn verwerkt en chemicalieën die ergens in het proces zijn gebruikt. De GOTS-certificering laat echter maar een zeer beperkte hoeveelheid van deze synthetische vezels toe en chemicalieën die bekend staan als allergeen zijn verboden. Dat geldt bijvoorbeeld voor verfstoffen, waar soms zware metalen in zijn verwerkt. In de GOTS-standaard zijn dit soort toevoegingen verboden.

Ecotex is zelf een GOTS-gecertificeerd bedrijf. Dat betekent dat hier elk jaar iemand op de stoep staat die het volledige bedrijf doorlicht, de medewerkers interviewt, kijkt naar de werksituatie enz. De instantie die ons onderzoekt en aan wie wij alle gegevens moeten voorleggen is CERES, een in Duitsland gevestigd certificeringsbedrijf. Uit het GOTS-logo kan je afleiden welke organisatie de certificering doet, want het is verplicht om de naam van deze organisatie in het logo op te nemen. Daarom staat CERES in ons logo vermeld. Zie je ergens een GOTS-logo maar ontbreekt daarop de naam van de certificeerder, dan weet je zeker dat ofwel het betreffende product niet gecertificeerd is of dat het bedrijf dat het aanbiedt niet gecertificeerd is.

Kijk hier voor het GOTS-certificaat van Ecotex (Ecological Textiles).

Klik hier om de GOTS-site te bezoeken.