Hittegolven, langere en hetere zomers, steeds meer dagen waarop de temperatuur boven de 30 graden komt... Door de klimaatverandering zullen we eraan moeten wennen. Ook de hogere zonne-intensiteit en de daarmee gepaard gaande UV-straling wordt steeds meer iets om rekening mee te houden. Welke kleding kan je het beste dragen om jezelf toch een beetje koel te houden?

Welke kleding je draagt is natuurlijk mede afhankelijk van je smaak en van de situatie waarin je verkeert. In je vrije tijd kan je je soms anders kleden dan op kantoor. Daarom beperken we ons eerst tot drie algemene tips.

Tip 1: draag wijde kleding

Wat gebeurt er als het warmer wordt? De normale lichaamstemperatuur is 37 graden en het lichaam is voortdurend bezig om op die temperatuur te blijven, een verschijnsel dat thermoregulatie wordt genoemd. Als het te koud is, gaat de interne thermostaat wat omhoog waardoor het lichaam (geholpen door kleding) warm blijft. Als het te warm is, probeert het lichaam juist af te koelen, het gaat dan proberen warmte af te geven. Dat doet het door te zweten. Het zo geproduceerde lichaamsvocht verdampt en geeft daarmee warmte af aan de omgeving.

Anders dan het geval is bij kou, heeft kleding bij hoge omgevingstemperaturen geen ondersteunende functie. Als het heel warm is, hoef je helemaal geen kleding aan. Je zou kleding dan zelfs een barrière kunnen noemen, waar de door het lichaam afgegeven warmte eerst doorheen moet alvorens de omgeving te bereiken. Kleding houdt de warmte vast. Maar goed, er zijn ook andere, sociale, redenen om kleding te dragen.

Waar het om gaat is dat het transpiratievocht de kans moet krijgen om te verdampen. Daarvoor kun je het beste wijde en goed ventilerende kleding van lichte stoffen dragen. Wijdere kleding vergroot de ventilatiemogelijkheden, en maakt het mogelijk dat zweet verdampt. Het is niet voor niets dat in warme landen wijde kleding wordt gedragen.

Tip 2: draag ademende kleding

Niet alleen het model van de kleding (strak of juist ruim en wijd) is relevant, dat geldt ook voor het ademende vermogen van het materiaal waarvan kleding is gemaakt. Doorgaans wordt daarmee bedoeld in welke mate dit materiaal transpiratievocht doorlaat en afgeeft aan de omgeving.

Kleding die is gemaakt van natuurlijke materialen ademt beter dan kleding die is gemaakt van synthetische vezels. Polyester, het meest toegepaste synthetische materiaal in kleding, wordt soms aangeprezen als ademend, maar is eigenlijk niets anders dan plastic. Ademend vermogen: nul.

Wel is het zo dat aan de polyester bepaalde eigenschappen kunnen worden gegeven, die het ademende karakter van natuurlijke materialen nabootsen. De stoffen nemen weinig vocht op maar transporteren dit naar de buitenkant waar het dan snel kan verdampen. Vooral sportkleding wordt van dit soort materiaal gemaakt.

Sommige mensen zweren om die reden bij polyester sportshirtjes. Onze ervaring (en die is natuurlijk subjectief) is dat deze shirts inderdaad snel drogen, minder vocht opnemen en koeler aanvoelen maar dat je toch het onprettige gevoel hebt dat je een plastic zak met mouwen aan hebt. Daarnaast kleven aan polyester andere nadelen (bijvoorbeeld het afgeven van microvezels en problemen met de afbreekbaarheid).

Tip 3: draag kleding die koel aanvoelt

Sommige vezels hebben geringe warmte-isolerende kwaliteiten, waardoor de kleding die ervan is gemaakt altijd koel aanvoelt. Dat is met name het geval bij zogenaamde bastvezels waarvan linnen en hennep de bekendste zijn. Wat die geringe warmte-isolerende kwaliteiten betekenen, voel je onmiddellijk als je bijvoorbeeld een overhemd van hennep aantrekt: dat voelt fris aan op je huid. Perfecte materialen dus voor zomerkleding.

Dat maakt overigens niet dat hennep ongeschikt is om winterkleding van te maken. Net als bijvoorbeeld bij katoenen kleding het geval is, wordt deze dan gemaakt van dichter geweven stoffen of van dikkere garens.

Samenvattend: wil je jezelf koel houden op warme dagen, dan kan je het best wijde kleding dragen die is gemaakt van natuurlijke materialen en dan met name hennep of linnen.

Een bijkomend voordeel van hennep is dat het goede antibacteriële eigenschappen heeft. Daarmee wordt bedoeld dat bacteriën zich minder snel vermenigvuldigen op hennep en dat is fijn omdat bacteriën vaak zorgen voor onaangename geuren, met name in een vochtige omgeving (zweet). De anti-bacteriële eigenschappen van hennep beperken de geuropbouw op dit materiaal.

Daar komt bij dat met name hennep goede UV-werende eigenschappen heeft, niet onbelangrijk voor zomerkleding. Daar hoort echter een disclaimer bij. De mate van UV-werendheid lijkt namelijk afhankelijk van de mate waarin de vezel verfijnd is, om preciezer te zijn: hoeveel lignine er bij de verwerking tot garen in de hennep aanwezig blijft. Lignine is een stof die binnenin de stengel van een plant de afzonderlijke vezels bij elkaar houdt en die daarom wel 'plantaardige cement' wordt genoemd. De UV-werendheid van hennep lijkt gerelateerd te zijn aan de hoeveelheid lignine in de vezel. Juist in de fijnste en lichtste hennepvezels is de hoeveelheid lignine, en daarmee ook het UV-absorberende vermogen, echter beperkt. Hennep heeft dus goede UV-werende eigenschappen, maar precies hoe goed is afhankelijk van het kledingstuk. Lees voor meer info deze blog.

Maakt de kleur nog uit? Het staat vast dat een lichtgekleurd oppervlak de warmte beter weerkaatst, dus lichtgekleurde kleding lijkt geschikter om ’s zomers te dragen. Zo eenvoudig lijkt het echter niet te liggen.

In 1980 liet een Amerikaans-Israëlisch onderzoeksteam een testpersoon op het heetst van de dag een half uur met het gezicht in de richting van de zon staan. Plaats van handeling: een kloof in de Negev-woestijn, met een temperatuur tussen de 35 en 46 graden Celsius. De test omvatte een aantal sessies waarbij de testpersoon onder andere een licht en een donker bedoeïenen-gewaad droeg. De conclusie van de onderzoekers was dat de zwarte kleding weliswaar meer warmte opsloeg maar dat die extra warmte weer verloren ging voordat ze de huid van de drager bereikte. Met andere woorden: de kleur maakte uiteindelijk niet uit. De ventilatie ongetwijfeld wel. Bedoeïenen dragen geen nauwsluitende- maar wijde en huidbedekkende kleding.